Duurzaamheid isolatiematerialen

De eerste stap naar een duurzamer huis is isolatie. Toch hebben veel bewoners hier nog hun vragen bij, een veel terugkomende vraag is dan ook: “Hoe duurzaam zijn die isolatiematerialen eigenlijk?”.
Als je kijkt naar de benamingen van de meest gangbare materialen, dan hebben de meeste mensen daar niet meteen een milieuvriendelijk beeld bij. Denk maar aan benamingen zoals Polyutheraan (PUR) of Polystyrene (EPS). Maar als je deze materialen vergelijkt met de materialen die wél als duurzaam worden gezien, hoe terecht is dit beeld dan?

Het lastige zit op zich al in het woord ‘duurzaam’. Dat heeft al zoveel verschillende betekenissen dat iedereen er een ander beeld bij heeft. Simpel gezegd is een duurzaam product iets dat lang meegaat, maar iets dat lang meegaat kan in het productieproces ook slecht zijn voor het milieu. Dus hoe moet je dan kijken naar duurzaamheid met betrekking tot isolatiemateriaal? Als we kijken naar de meest gangbare isolatiematerialen hebben bijna alle materialen een laag impact op het milieu. Dat komt doordat isolatie soms wel tot 400 keer meer energie bespaart als dat het aan energie kost om te maken. 

Het juiste isolatiemateriaal
Hoe kies je dan het juiste isolatiemateriaal voor jouw project? Laat je goed adviseren en ga altijd voor de hoogst haalbare isolatiewaarde. Welk materiaal geschikt is, is afhankelijk van wat je gaat isoleren (dak, vloer of muur) en de omstandigheden in je woning, zoals beschikbare ruimte en eventuele vochtproblemen. Als je meerdere opties hebt voor isolatiemateriaal, zou je kunnen kijken naar de belasting op het milieu. Daar is een voorkeursvolgorde voor, maar ook deze is niet absoluut. De volgorde kan verschillen per toepassing, constructie of fabrikant. Om die reden is het belangrijk de isolatiewaarde als belangrijkste factor aan te houden.

Milieuclassificatie van het NIBE
Dan is er nog de milieuclassificatie van het NIBE (Nederlands instituut voor Bouwecologie en Ecologie). Dit instituut onderzoekt de milieubelasting van alle bouwmaterialen. Bij dit onderzoek wordt er rekening gehouden met alle levensfasen van het product, daarnaast worden ook zaken zoals het productieproces en transport meegenomen.

De milieuklasse varieert van klasse 1 (beste keuze) tot klasse 7 (onaanvaardbare keuze). Als we daarin kijken naar bijvoorbeeld schapenwol, een natuurlijk product waarvan men vaak denkt dat het duurzaam is, dan komt naar voren dat schapenwol in klasse 7 valt. De milieueffecten van het houden van schapen en de emissies die schapen veroorzaken, met name in de vorm van mest, zorgen voor deze slechte score. Een isolatiemateriaal dat ook natuurlijk is, maar wel goed scoort, is vlas. Vlasplaten vallen in milieuklasse 1 en zijn daarmee milieutechnisch de beste keuze. Als we als voorbeeld het isoleren van een hellend dak nemen, dan zijn de milieuscores als volgt:

  • Schapenwol, klasse 7
  • PIR platen, klasse 1
  • Vlasplaten, klasse 1
  • EPS platen,  klasse 4

Kies voor isolatiemateriaal met de hoogste milieubeoordeling
De conclusie is dat natuurlijke materialen niet per se beter zijn voor het milieu. Sommige natuurlijke materialen gaan minder lang mee of zijn minder vochtbestendig. Ook kost het vaak meer energie of landgebruik en komen er meer schadelijke stoffen vrij bij de productie. Natuurlijke materialen zijn vaak brandbaarder, waardoor er brandvertragers aan toegevoegd worden die ook impact hebben op het milieu.
In de milieubeoordeling van isolatiematerialen zijn de isolatiewaarde en levensduur het belangrijkst. De meeste materialen gaan 75 tot 100 jaar mee, zolang ze maar correct toegepast worden. Kies daarom voor een gecertificeerd isolatiebedrijf om te adviseren en de klus uit te voeren, of volg de aanwijzingen van de leverancier op wanneer je zelf aan de slag gaat.


Voor de subsidieregeling vanaf 1 januari 2021 geldt dat er een lijst is met vooraf goedgekeurde isolatiematerialen. Om in aanmerking te komen voor de subsidie moet het wel goed worden uitgevoerd door een gecertificeerd bedrijf. Je kan ook een subsidie aanvragen als je een materiaal gebruikt wat niet op de lijst staat, maar dan is er minder zekerheid dat het wordt toegekend en kan de beoordeling van de aanvraag langer duren. 

 

 

 

Bron: Milieu centraal, NIBE